Eski Dönem Tiyatrolari
Eski Alman ve Iskandinav Tiyatrosu:
18. yüzyilin ikinci yarisina kadar Almanyada dikkate deger bir tiyatro yapiti üretilmedi. Ilk önemli Alman oyun yazari, felsefi yani agir basan oyunlar yazan Gotthold Ephraim Lessingdi.
Lessingin ardindan, Almanyanin en büyük oyun yazan edebi kisiligi olan Johann Goethe (1749 - 1832) geldi. Goethe, basyapiti olan Faustta insan ruhundaki iyi ve kötü çatismasini inceledi.
Baska bir büyük Alman oyun yazari olan Johann Friedrich Schillerin en basarili oyunu William Tell idi.
Gerek Goethe, gerek Schiller Coskunluk Akimina katildilar.
Georg Büchner, genç yasta ve çok kisa bir süre içinde kaleme aldigi Dantonun Ölümü, Leonce ile Lena ve Woyzeck adli üç oyunuyla Alman tiyatrosuna yeni bir gerçekçilik anlayisi ve biçim getirerek 20. yüzyil tiyatro sanatini önemli ölçüde etkilemistir.
Hermann Sudermann (1857 - 1928) ve Dokumacilarin Isyani adli oyunu yazan Gerhart Hauptmann(1862 - 1946) 19. yüzyil sonlarinin en önemli Alman oyun yazarlariydi.
I. Dünya Savasindan sonra, Disavurumculuk adiyla bilinen akimda yer alan bazi oyunlar dikkat çekti. Bretolt Brecht (1898 - 1956) tiyatroda toplumsal ve siyasal düsüncelerini dile getirdi. Frank Weekind ise uyumsuzluk tiyatrosunun öncülerindendi.
II. Dünya Savasindan sonra Peter Weiss (1916 - 82), Marat/Sade ve öbür oyunlarinda suç ve suçluluk konusunu irdeledi.
Isviçreli oyun yazarlari, Max Frisch ve Friedrich Dürrenmatt deneysel oyunlar yazdilar.
Norveçli Henrik Ibsenin 19. yüzyilin son yarisinda yazdigi oyunlar çagdas tiyatro sanatini önemli ölçüde etkiledi. Yapitlari çogunlukla toplumsal sorunlari irdeliyordu.
Eski Rus Tiyatrosu:
Nikolay Gogolun (1809 - 52), hükümet görevlilerini yeren ünlü Müfettis adli oyunundan ve Ivan Turgenyevin (1818 -83) Bekar, Tasrali Kadin ve Köyde Bir Ay adli oyunlarindan sonra, Rus edebiyatindaki Gerçekçilik döneminin en önemli oyun yazarlari olan Aleksandr Nikolayeviç Ostrovski yazdigi 47 oyunla Rus Tiyatrosunun gelisimine büyük katkida bulundu.
Ostrovskinin en önemli oyunlari arasinda, Rus tüccar sinifini yeren trajedilerinin yani sira, aralarinda basyapiti sayilan Fakirlik Ayip Degil adli oyunu da olmak üzere çok sayidaki komedisi, Firtina adli ak trajedisi ve ölümünden sonra sahnelenen Kurtlarla Kuzular sayilabilir.
Rus tiyatro sanatinin önemli temsilcilerinden Anton Pavloviç Çehov (1860 - 1904) Üç Kiz Kardes ve Visne Bahçesi gibi oyunlariyla insan dogasinin iç gerçekligini, insanin zayif yanlarini ve yalnizligini dile getirmistir.
Rus toplumunun sosyalist düzene geçis sürecini yansitan yapitlariyla taninan Maksim Gorkinin (1868 - 1936) yazdigi birçok oyundan biride Ayaktakimi Arasindadir.
Eger tiyatronun tarihini bilmezsek oyunculugumuzda seyirciligimizde daha degisik olur.