Eski Dönem Tiyatrolari-2


Eski Ispanyol Tiyatrosu Ispanya’nin en yetenekli oyun yazari Lope de Vega’dir (1562-1635).
Sanat yasamina 1590’da Madrid’de baslayan bu yazar, çogu orta sinif törelerini isleyen ve adini oyun kahramanlarinin günlük yasaminda giyinip kusandiklari pelerin ve kiliçtan alan, pelerin ve kiliç oyunu tarzinda 1000’den fazla romantik oyun kaleme alindi.
Ispanyol tiyatrosunun ikinci büyük yazari da Pedro Calderon de la Barca’dir (1600-81).
Calderon’un, La vida es sueno (1635;"yasam bir düstür") ve El alcalde de Zalamea (1640; “zalama belediye baskani) gibi oyunlari klasik tarzda yazilmisti.
Lope de Vega’nin oyunlarindan daha süslü bir dille kaleme alinmis olmalarina karsin, Calderôn’un konu yaratma yetenegi Loe de Vega’ninki kadar üstün degildi.
18. yüzyilda Ispanyol tiyatrosu Italyan ve Fransiz tiyatrosunun etkisinde kaldi.
19. yüzyilda Ispanyol oyun yazarlari romantik oyunlar ve yergi türünde komediler yazdilar.
20. yüzyil Ispanyol oyun yazarlari arasinda en ünlüleri, 1922’de Nobel Edebiyat Ödülü alan Jacinto Benavente Martinez (1866-1954) ile Serafin (1871-1938) ve Joaquin Alvarez Quintero (1873-1944) kardeslerdir. Federico Garcia Lorca (1899-1936) da yogun bir siirsellikle kaleme aldigi oyunlariyla taninir.
Eski Fransiz Tiyatrosu Fransa’da yazilan ilk tiyatro oyunlari klasik Yunan trajedilerini örnek aliyordu.
Le Cid’in (1637) yazari Pierre Corneille (1606-84) ile Jean Racine (1639-99) bu tür trajediler yazan iki büyük oyun yazaridir.
Ilk Fransiz oyun yazarlarinin en ünlüsü ise Jean Baptise Moliere’dir (1622-73). Moliere, benzersiz güzellikte komediler yazmistir. Dehasi, yalnizca yazdigi oyunlarda degil, bu oyunlari yönetmede ve bazilarinda rol alarak bu oyunculukta da basarili olmustur. Adamcil (le Misanthrope: 1666) en önemli oyunlarindan biridir.
18. yüzyil Fransiz oyun yazarlarindan Pierre Marivaux’un (1688-1763) kaleme aldigi 30’dan fazla oyun, zekice ve incelikli sözcüklerden olusan ask komedileriydi.
19. yüzyilda Fransiz tiyatrosu tarihsel konulara da yöneldi. Bu tür oyunlar kaleme alan yazarlar arasinda Victor Hugo (1802-85) ve Alexandre Dumas (1802-70) en ünlüleridir.
Romantik dönem Fransiz edebiyatinin önemli temsilcilerinden olan Alfred de Musset (1810-57) ise trajedi, komedi ve tarihsel oyun gibi çok çesitli türlerde yapit verdi. Zengin düs gücüne dayanan, duyarli, ince ve usta bir dille kaleme aldigi oyunlarindan Lorenzaccio (1834) adli tarihsel trajedisi romantik tiyatronun basyapitlarindan sayilir.
19. yüzyilin öbür önemli oyun yazarlari arasinda Victorien Sardou (1831-1908) ve Eugene Scribe (1791-1861) sayilabilir.
Yakin tarihli Fransiz oyunlari ise degiskenlik gösterir. Bu dönemin oyun yazarlari arasinda belki de en önemlisi, en ünlü yapiti Cyrano de Bergerac(1897) olan Edmond Rostand’dir (1868-1918). Öbür önemli yazarlar Danton’un (1900) yazari Romain Rolland (1866-1944) ve Eugene Brieux’dür (1858-1932).
Belçika’da ise gizemci sair ve oyun yazari Maurice Mactertinck (1862-1949) Pelleas ve Melisande (1892) ve Mavi Kus gibi oyunlariyla dünya çapinda ün kazanmistir.